Iedere dag verdwijnt er in het Vlaams Gewest 6 à 7 hectare open ruimte per dag, en ook in Brussel-19 staan er naast iedere leegstaande straathoek hijskranen.

Terwijl sommigen moord en brand schreeuwen omdat enkele standbeelden ter ere van de koloniale 1% dreigen te verdwijnen, vernietigen betonboeren (onder het welwillende oog van gewestelijke en plaatselijke overheden) iedere dag historische landschappen en de daarmee gepaard gaande erfgoedkundig waardevolle hoeves en overblijfselen van kleine nijverheid – de getuigen van het leven van de Vlaamse 99%.

De regering-Jambon heeft een voorontwerp van decreet klaar, dat – in uitvoering van het regeerakkoord – voorziet in de afschaffing van de opkomstplicht bij de gemeente- en de provincieraadsverkiezingen. In de pers wordt die afschaffing al voorgesteld als een voldongen feit – wat trouwens aantoont hoezeer de uitholling van de rol van het parlement in deze ‘parlementaire democratie’ door de journalistieke gilde als een vanzelfsprekendheid wordt gezien, en dus hoezeer onze pers tekortschiet in haar kritische functie.

Los van de discussie in hoeverre je je als politieke beweging louter moet focussen op electorale kwesties, valt er veel tegen dit plan in te brengen. Het voorstel gaat duidelijk uit van een liberaal wereldbeeld, waarin de mens louter een individu is die zich naar believen mag en kan losmaken van de gemeenschap. Je vraagt je af hoe dit te verzoenen valt met de conservatieve en personalistische visies die resp. de N-VA en de CD&V zeggen aan te hangen, alsook met het discours over “rechten waar plichten tegenover staan” dat zo vaak wordt afgestoken, voornamelijk dan wanneer het om werklozen en mensen met een recente migratieachtergrond gaat. Je kunt het ook bijzonder vinden dat er net maatregelen worden genomen die de participatiegraad en dus ook de legitimiteit van het lokale niveau naar beneden dreigen te halen, terwijl de participatie aan het Belgische en het EU-niveau in stand worden gehouden. En vervolgens is er natuurlijk de evidente opmerking dat dit de participatiegraad niet “met de kaasschaaf” naar beneden zal halen, maar dat net de personen wier stem in de maatschappij nu al minder doorklinkt (lagergeschoolden, …) ook de groep zal zijn die nog minder zal opdagen in het stemhokje.

Het is al verscheidene malen gezegd maar meer en meer ziet het er toch naar uit dat er wel degelijk een voor en ná de coronacrisis zal zijn op zowat alle vlakken die het menselijke leven raken in onze westerse verstedelijkte geïndustrialiseerde samenlevingen.

Er zullen dus ook winnaars en verliezers zijn van de coronacrisis. Bij de winnaars behoren vooreerst ogenschijnlijk de natiestaat, d.w.z. de staatkundige soevereiniteit. Ondanks alle gezever over de zogenaamde efficiëntie van de (neo-)liberale mondialisering enerzijds en de internationale solidariteit anderzijds is weer eens gebleken dat het elke staat voor zich is als er krapte is op de wereldmarkt, in het bijzonder als het gaat om cruciale en/of strategische producten, diensten, etc. Dat stelt de dringende en dwingende vraag om overheidssturing als het gaat om de productie van en toegang tot strategisch belangrijke producten (voedsel, gezondheidszorg, cultuur). We hebben eveneens moeten vaststellen dat de internationale structuren als de Verenigde Naties met hun Wereldgezondheidsorganisatie en de Europese Unie sterk tekortschoten in hun taak voor de vroegtijdige waarschuwing voor en effectieve bestrijding van de pandemie. Dit vaststellen is niet een gebrek aan internationalisme vertonen, in tegendeel, het is nuchter de zwaktes en gebreken registreren waardoor deze instellingen niet bijdragen aan internationale solidariteit.

Korte tijd voor zijn overlijden schreef onze kameraad Joost Vandommele deze toespraak over Herman van den Reeck, die exact honderd jaar geleden door de Belgische politie tijdens een 11 juli-viering werd neergeschoten. We publiceren Joosts tekst hier integraal (met correctie van een paar tikfouten):

 

Mijn naam is Joost Herman Jozef René Vandommele.

Joost naar een jonge boer uit grootvader De Clercqs roman Het Rootland;

Herman naar mijn vader (° 25 november 1921), die zélf genoemd werd naar Herman van den Reeck (°Borgerhout, 21 april 1901), de jonge links-flamingant die op 11 juli 1920 op de Antwerpse Grote Markt werd doodgeschoten. Links-flamingantisme was in die tijd, onmiddellijk na de wereldbrand een vanzelfsprekendheid. Men dierf nog te hopen op de ‘wereldrepubliek der menselijkheid’ en kon nog niet weten dat één en ander zou uitmonden in de vreselijkste dictaturen ooit…; mijn vader Herman heeft ooit eens via een vraag in het dagblad De Standaard achterhaald dat er in die periode minstens zo’n 20-tal Vlamingen naar Van den Reeck werden genoemd…);

Jozef naar mijn grootvader langs vaderszijde: Jozef Pieter Fideel Vandommele (roepnaam Piet), een jonge onderwijzer geboren in 1891, die de Eerste Wereldoorlog van de eerste tot de laatste dag als brancardier heeft meegemaakt. Hij was ingedeeld bij de 2de legerafdeling 1ste Compagnie IIe Genie D91, de legergroep die meest geïnfecteerd zou worden door de geheime Frontbeweging;

René naar mijn andere grootvader, dichter René De Clercq, bard van het aktivisme en ondervoorzitter van de Raad Van Vlaanderen. Hij was altijd al zeer nauw met Borms en samen waren ze het tweespan, dat op 22 december 1917 de zelfstandigheid van Vlaanderen uitriep…

Op 24 juli 1920 verscheen dit hulde- en gelegenheidsgedicht van De Clercq in het blad van de activistengemeenschap in Nederlandse ballingschap, De Toorts.