Al ruim 125 jaar lang herdenkt de internationale arbeidersbeweging hoe, ergens in het verre Amerika, de politie een vreedzame betoging voor de 'utopische' achturenwerkdag deed uitdraaien op een bloederige veldslag. Veel meer dan eender welk andere dag (we gebruiken bewust niet het woord 'feestdag') gaat het hier om een internationaal gebeuren, dat de grenzen van staten en de barrières van godsdienst overschrijdt. Zowat in alle landen ter wereld komen werkende mensen en, ruimer gesproken, mensen die willen werken en van dat werk willen kunnen leven samen, soms feestelijk maar soms ook met hoge persoonlijke risico's.
Maar eigenlijk doen zij en doen wij dat zelden vooral met specifiek die martelaren uit Chicago in het achterhoofd, hoe belangrijk hun verhaal ook is. Veel meer dan een herdenkingsdag, is 1 mei een strijddag. En hoewel de motivatie van die strijd allicht universeel is, zijn de concrete omstandigheden en de concrete eisen daarvan dat niet. Zij zijn bij uitstek nationaal, aangepast aan de specifieke omstandigheden waarin ieder volk zich bevindt. Wie in Vlaanderen links is, zal dat noodzakelijkerwijs op Vlaamse wijze zijn.
Maar dat verandert niets aan het feit, dat internationalisme noodzakelijk is. Alle volkeren ter wereld zijn ingeschakeld in een neoliberaal, gemondialiseerd wereldsysteem, en in het geval van de meeste Europese volkeren komt daar nog een bijkomende structuur bij: de Europese Unie, die steeds meer het economische beleid van de staten dicteert. De crisis, die werd veroorzaakt door het Europese neoliberale dereguleringsbeleid, werd beantwoord met nog meer neoliberalisme, met het Stabiliteitspact als klap op de vuurpijl. En het mag en moet gezegd: noch de zelfverkaarde socialistische partijen in 'onze' parlementen, noch die partijen die de laatste tijd wat met euroscepticisme koketteren, hebben het aangedurfd tegen te stemmen.
Ondanks alle opgeklopte media-hysterie rond de nakende nationale, Belgische en Europese verkiezingen is het beleid voor de komende paar jaar eigenlijk al vastgelegd: dankzij het IMF weten we al hoeveel miljard we zullen moeten besparen, en dankzij de EU weten we al hoe we dat wel moeten doen en hoe we dat niet mogen doen. De keuze tussen een N-VA-model en een PS-model is voor een groot deel een vals dilemma. Van ons zal u dan ook geen expliciete of verdoken stemoproep horen.
We mogen niet in de val trappen dan maar om een sociale(re) Europese Unie te roepen. Wat je dan zult krijgt, is een EU die zich nog rechtstreekser met het sociale beleid zal bemoeien, maar die daarom nog geen sociaal beleid zal voeren. Dat zit gewoon niet in het DNA van de Europese Unie; de EU is geen staat die, afhankelijk van de politieke meerderheid van de dag, dan eens een links en dan eens een rechts beleid voert. Haar neoliberaal karakter ligt in haar structuren en oprichtingsdocumenten zelf ingeschreven. De sociale omstandigheden van de Europse volkeren is ook gewoonweg te verschillend om in één, van bovenaf gedicteerd model te gieten – net zoals hun economieën ook te verschillend zijn gebleken om één monetair beleid aan op te leggen. Stel je bv. voor dat de EU één minimumloon zou opleggen: misschien een vooruitgang voor de Bulgaren, maar ongetwijfeld een enorme inlevering voor de Vlamingen.
Wij denken dat het eerste wat we moeten doen, is onze soevereiniteit te herwinnen. Pas wanneer wij, als vrij volkeren, zelf over onze economie kunnen beslissen, zullen we een ander beleid kunnen voeren. Eén zonder opgelegde privatisatie van alles wat winstgevend is en nationalisatie van alles wat verlieslatend is. Eén waarin de voortschrijdende technologische ontwikkeling kan dienen voor arbeidsverlichting en arbeidsduurvermindering. Eén waarin we voor openbaar vervoer kunnen kiezen in plaats van voor een geprivatiseerd spoor. Eén waarin we voluit kunnen gaan voor een sociale en ecologische economie, in plaats van dorpen van de kaart te vegen om plaats te maken voor lege containers. Eén waarin de volkeren in Europa niet tegen elkaar worden uitgespeeld op een eengemaakte sociale-dumpingmarkt. Solidariteit begint bij soevereiniteit!
