Toegegeven: het zou de V-SB immers een beetje onrecht aandoen indien we haar enkel als 'separatistisch' zouden omschrijven: haar keuze voor afscheiding is slechts een gevolg van haar bredere opvatting, nl. het veel universelere streven naar zelfbeschikking. De V-SB pleit voor het recht van iedere natie om zelf over haar lot te beschikken, en dat geldt zowel voor naties die nog geen staat hebben als naties die dat wel hebben (de Grieken, bv.), maar wier zelfbeschikking wordt gefnuikt.
De bovenstaande titel werd vooral omwille van het paradoxale karakter gekozen – een paradox is, zoals u weet, enkel maar een schijnbare tegenstelling. Het moet immers veel unitaristen, vooral van de Belgische soort, verbaasd hebben dat er op 30 maart jl. enkele duizenden Vlamingen, Basken, Catalanen, Schotten, Zuid-Tirolers en leden van nog andere volkeren naar het Brusselse Jubelpark afzakten, om er gezamenlijk een vuist te maken voor hun recht op zelfbeschikking. Zijn dat dan niet allemaal provincialistische navelstaarders?
Dat kan omdat wij geen tegenstelling zien tussen ons streven naar zelfbeschikking en ons internationalisme. Allen zijn we complexloos Vlaming, Schot, Bask, Catalaan... en streven we naar een betere toekomst voor onze natie.Wij denken dat deze enkel kan worden gerealiseerd door ons lot in eigen handen te nemen. Maar daaruit volgt nog niet dat wij tegen iedere solidariteit met andere naties zijn – wel integendeel!
Onder die 'wij' valt ook de V-SB, die aanwezig was met een spandoek met de tekst “Solidariteit en soevereiniteit” – zeg maar: onze interpretatie van de slagzin van de Vlaamse Volksbeweging, 'Voor onafhankelijkheid en samenwerking'. Onze zichtbare aanwezigheid kon veel bijval genieten, niet in het minst van de buitenlandse delegaties – iemand onder hen zei zelfs, met wat gezonde zin voor overdrijving, dat we de manifestatie gered hadden. Het is bekend dat veel buitenlandse delegaties twijfelden om naar Brussel af te zakken (en soms uiteindelijk helemaal niet zijn gekomen) omwille van de uitzonderlijk grote Vlaamse tolerantie voor al wat men onder de noemer 'extreem-rechts' pleegt te zetten. Is er immers iets begrijpelijkers dan een afkeer voor dergelijke stromingen, die overal in Europa net de grootste vijanden van zelfbeschikkingsbeweging zijn (overigens, ook in Vlaams extreem-rechts bestaat een dergelijke afkeer: de zin “Ik ga niet betogen met een bende Baskische communisten!” werd naar aan- en afloop van de manifestatie al meermaals genoteerd). En is het niet begrijpelijk dat velen hun zaak niet willen compromitteren, bv. in het geval van Schotland waar de uitslag van het onafhankelijkheidsreferendum zeer nipt dreigt te worden en iedere negatieve publiciteit kan missen als de kiespijn?
Hoe dan ook, wij weten waarom we daar waren: om ons recht zelf te beslissen op te eisen: niet alleen los van wat de Belgische staat wil, maar ook in algemenere zin, los van alle supranationale structuren waarvan we de druk steeds zwaarder voelen. De Europese Unie, d.w.z. het Europa van het grote geld, is daarvan het schoolvoorbeeld. Wij willen geen EU die ons oplegt onze sociale zekerheid af te bouwen, ons belastinggeld aan te wenden om speculerende banken bij te staan, onze openbare diensten te vermarkten en ons te beconcurrerende op een geïnternationaliseerde arbeidsmarkt in een wedstrijd voor wie de slechtste loon- en arbeidsvoorwaarden biedt.
Als wij voor onze volkeren sociale rechtvaardigheid willen, dan moeten wij dan ook onze soevereiniteit, het fundamentele recht zelf te beslissen, opeisen. Maar om onze zelfbeschikking opeisen tegen een moloch als de Europese Unie (maar evenzeer bv. de IMF en de NAVO) zullen de verschillende naties ook moeten samenwerken. Wat we in ieder geval niet mogen doen, is roepen om een sociale Europese Unie. Stel je immers voor dat de Europese Raad beslist tot het invoeren van een Europees minimumloon. De realiteit is dat dit voor de Vlamingen een daling zou betekenen. Wie anders denkt, maakt zich, zo valt te vrezen, schuldig aan ijl idealisme en verliest de reële politieke context uit het oog. Internationale solidariteit zal niet via de Europese Unie kunnen verlopen, maar erom heen. Laat deze manifestatie daar een beginnetje van geweest zijn.
