Als het van de regering-Di Rupo-De Crem afhangt zal er vanaf 1 januari 2014 een nieuwe stap gezet worden op het pad van de klassenjustitie. Vanaf dan zullen de erelonen van advocaten onderworpen worden aan de btw-plicht, waardoor particulieren hun advocatenkosten zullen zien toenemen met maar liefst 21%. Particulieren, aangezien ondernemingen die btw-plichtig zijn de btw via de gekende fiscale mechanismes gewoon zullen kunnen aftrekken waardoor het een nuloperatie wordt. Een zoveelste voorbeeld van een regering die meegaat in het Europese bezuinigingsbeleid op kap van de burgers.
(Het klopt dat België het enige Europese land is dat momenteel geen btw kent op advocatenkosten. De historische reden hiervoor is dat de staat het recht voor zoveel mogelijk mensen toegankelijk wilde houden.) Een extra btw-heffing zal dan ook een grote impact hebben op de gewone burgers die geen beroep kunnen doen op fiscale gunsten en de organisaties die voor hen opkomen. Andere Europese landen compenseren de extra heffing door een beter en democratischer pro Deo-systeem te installeren, wat in België evenwel niet het geval is. Een tiental organisaties, waaronder het ABVV en het Netwerk Tegen Armoede, stapte(n) dan ook naar het Grondwettelijk Hof om de schorsing en de vernietiging van deze maatregel te vragen. Een eis die de V-SB volmondig steunt.
Deze maatregel, die in principe binnen enkele weken van kracht gaat, vormt een nieuwe inbreuk van de regering op het recht van de allerzwaksten op verdediging en gelijke rechtsbijstand. Naast de rechtsplegingsvergoedingen die reeds in 2007 ingevoerd werden, plande Minister van Justitie Annemie Turtelboom begin dit jaar al een afbraak van het pro-Deosysteem door hierop remgeld te willen invoeren, wat na protestacties van armoedeverenigingen, vakbonden en advocaten tot op nader order uitgesteld werd. Men moet niet van slechte wil zijn om te beseffen dat deze geplande maatregel een enorme bijkomende financiële impact heeft op de burgers, die reeds problemen hebben wanneer ze naar een advocaat stappen en hiermee nog verder gepenaliseerd worden. De drempel voor een gelijke rechtsbijstand voor iedereen wordt enkel maar groter. Dat btw-plichtige ondernemingen vervolgens indirect vrijgesteld zijn van deze meerkost is enkel maar wraakroepender.
Op 26 november hielden de advocaten van de verschillende verenigingen hun pleidooi in een eerste zitting. Een uitspraak zou dit jaar nog moeten volgen. Op 19 december wees het Hof de schorsing af omdat er geen onherstelbare schade zou zijn. Een slag in het gezicht van iedereen met een laag inkomen en het recht op recht van de zwakkeren in de samenleving. Hiermee staat vast dat de maatregel op 1 januari 2014 van kracht zal worden. De procedure voor wat betreft de vraag tot vernietiging blijft alsnog verder doorlopen. Wij hopen dat de maatregel alsnog vernietigd zal worden.
