Artikels

Dit najaar probeerde de Palestijnse Nationale Autoriteit lidmaatschap te verkrijgen van de Verenigde Naties. Dit zou een stap zijn naar een onafhankelijke Palestijnse staat. Maar hoe zal die staat eruit zien? De aanvraag tot VN-lidmaatschap impliceert de erkenning van een Palestijnse staat naast een Israëlische staat. Nochtans stelt artikel 2 van de Palestijnse Bevrijdingsorganisatie (PLO) duidelijk: “Palestina, met de grenzen die het had tijdens het Britse Mandaat, is een ondeelbare territoriale eenheid.”

Is de tweestatenoplossing (een Palestijnse naast een Israëlische staat) een pragmatische oplossing? Of is zij slechts een schijnoplossing en biedt enkel een eenstaatoplossing (één Palestijnse staat voor joden, moslims, christenen en andere inwoners van Palestina) een echte oplossing?

Palestina Solidariteit organiseerde daarom in het flink gevulde centrum Noordpool (Brussel) een colloquium onder de naam “Israël-Palestina: Eén- of Tweestatenoplossing” en liet enkele binnenlandse en buitenlandse deskundigen aan het woord.

Brigitte Herremans, namens Broederlijk Delen en Pax Christi Vlaanderen, noemt de tweestatenoplossing geen ideale oplossing maar de enige realistische. Een onvolmaakt compromis. Opvallend is ook dat zij de tweestatenoplossing bestempelt als een strijd voor zelfbeschikking en de eenstaatoplossing als een strijd voor burgerrechten.

Lucas Catherine start zijn analyse vanuit de analyse dat de zionistische kolonisatie drie feiten heeft gecreëerd: een massale landonteigening van de autochtone Palestijnse bevolking, de reductie van de meerderheid der Palestijnen tot vluchtelingen en de creatie van een Hebreeuwse natie.

Iedere oplossing moet een antwoord bieden op deze drie feiten.

Volgens Catherine is een oplossing daarom enkel mogelijk binnen een éénstaatoplossing.

Deze oplossing kan op drie manieren uitgewerkt worden:

1. De oprichting van één seculiere staat, volgens het principe "één man, één stem". Dit is de oude eis van de PLO.
   
2. De creatie van een federale staat. De federale overheid zou bevoegd zijn voor economie, wegeninfrastructuur, waterbeleid,... Daarnaast is er een Palestijnse deelstaat (die de Westelijke Jordaanoever, de Gazastrook en Galilea omvat) en een Hebreeuwse deelstaat (de overige gebieden).
   
3. De Palestijnse Nationale Autoriteit wordt opgeheven (voorstel van Barghouti). Deze dient vandaag toch enkel de belangen van de zionisten (Israël dient niet te betalen voor onderwijs, gezondheidszorg,... van de Palestijnen, maar dit wordt betaald door de EU; en de ordehandhaving wordt uitbesteed aan eigen Palestijnse politiediensten hetgeen het Israëlisch leger en de Israëlische politie deels ontlast). Deze oplossing laat Israël twee opties: ofwel wordt Israël de officiële bezetter van de Gazastrook en de Westelijke Jordaanoever (en wordt voor zijn verantwoordelijkheden gesteld als bezetter), ofwel annexeert Israël deze gebieden (en dient de Palestijnse beweging zich te hervormen tot een gelijke rechtenbeweging, zoals de Arabische minderheid binnen Israël vandaag).

De "vredesgesprekken" werden volgens Catherine enkel opgestart zodat Israël kan verzaken aan haar verantwoordelijkheden. Hierdoor kan ze immers de Palestijnen binnen Israël het recht op hun eigendommen blijven ontzeggen (Palestijnen die in 1948-'49 hun huis verlieten, maar binnen de grenzen van Israël bleven werden wel erkend als Israëlisch staatsburger maar hebben geen recht op hun eigendommen), kan Israël haar kolonies behouden, en moet zij niet instaan voor gezondheidszorg, onderwijs,... in de bezette gebieden.

Michel Staszewski is lid van de Union des Progressistes Juifs de Belgique en spreekt zich uit noch voor de één-, noch voor de tweestatenoplossing. Wij zijn immers buitenstaanders en moeten dus niet beslissen hoe zij zich moeten organiseren, en ons enkel uitspreken over de principes (rechten en vrijheden). Ook de joden in Europa zijn louter buitenstaanders in het conflict en hebben geen enkele band met de staat Israël. Joden zijn immers noch een volk, noch een natie, aldus Staszewski. Alhoewel de joden in Israël zich wel gedragen als natie.

Volgens Staszewski dienen we enkel te waken over rechten en vrijheden: de rechten van de mens, het volkenrecht, de toegang tot onderwijs en gezondheidszorg voor iedereen, de erkenning van vrijheden (vrijheid van meningsuiting,...).

Leila Shahid was als vertegenwoordigster van de Palestijnse Nationale Autoriteit (PNA) de enige spreker die onvoorwaardelijk en passioneel de tweetstatenoplossing verdedigt. Volgens haar is dit namelijk de wil van de Palestijnse bevolking, en was de enige mogelijke optie.

Opmerkingen over het feit dat Palestijnen buiten de Westelijke Jordaanoever en de Gazastrook niet vertegenwoordigd zijn in de PNA, en het feit dat de PNA geen rekening houdt met de verkiezingsuitslag van 2006, waren niet aan Shahid niet besteed.

Alhoewel de zionisten zich op onrechtmatige wijze het grootste deel van Palestina toegeëigend hebben, had volgens Shahid het Palestijnse volk de keuze gemaakt om een Palestijnse staat uit te bouwen dat enkel de Westelijke Jordaanoever en de Gazastrook omvat.

Het was volgens haar ook niet de taak van de Palestijnen om te vechten tegen een racistische staat Israël. Dat is de taak van de Israëli's zelf.

Ali Abunimah, een Amerikaans-Palestijnse journalist en auteur van o.a. het boek “One Country: A Bold Proposal to End the Israeli-Palestinian Impasse”, nam onmiddellijk de stelling van Brigitte Herremans op de korrel: de keuze voor een tweestatenoplossing is geen keuze voor zelbeschikking. “Self determination is not the same as statehood”. Die staat zou toch enkel mogen opereren binnen het kader dat het IMF en het steunfonds van de EU afgebakend heeft. Daar zouden neoliberalen als Salam Fayyad wel voor zorgen. Fayyad is een voormalig bankier, een voormalig IMF-functionaris, en is door het westen naar voor geschoven als Palestijns premier.

Tevens impliceert een tweestatenoplossing automatisch dat je instemt met de racistische logica die aan de basis ligt van de creatie van de staat Israël, en impliceert dat je ongeveer 1/3 van je bevolking (de Palestijnen binnen de grenzen van de staat Israël) opoffert aan een racistische staat.

Ook de Palestijnse Nationale Autoriteit kan op geen greintje respect rekenen van Abunimah. Hij stelt dat de PLO dan misschien nooit democratisch geweest was, maar ze was tenminste divers. De PNA is geen van beide. Niet alleen zijn de Palestijnse diaspora en de Palestijnen in Israël niet vertegenwoordigd, tevens negeert zij de verkiezingsuitslag van 2006.

Het is ook veelzeggend dat Israël na de UNESCO-stemming alle betalingen aan de Palestijnse Autoriteit stillegde, behalve voor de veiligheidsdiensten van de PNA.

Abunimah verwerpt ook de stelling dat een oplossing enkel het resultaat kan zijn van Palestijnse én Israëlische instemming. De opinie van een kolonisator is immers irrelevant: er was ook geen instemming van de Franse kolonisatoren bij de onafhankelijkheid van Algerije.