Priester Daens, icoon van de christelijk geïnspireerde sociale strijd in Vlaanderen, werd 175 jaar geleden geboren en dat wordt door het Priester Daens Fonds uitgebreid gevierd. Hoewel V-SB zich als socialistisch profileert en de Christene Volkspartij van Daens dat verre van was, willen wij toch dit jubileum in de aandacht brengen. We wandelen immers eenzelfde weg naar een sociaal en rechtvaardig Vlaanderen. Maar bovendien mag ook de strijd van Daens niet vergeten worden, want de Christen-democratie van vandaag heeft maar weinig meer gemeen met de grondlegger er van.
Aan het woord Johan Velghe, voorzitter van het Priester Daensfonds
We hebben vandaag een date, een afspraak met Daens.
Het profiel van Daens is scherp getekend.
Hoe staat het met uw en mijn profiel? Staat het haaks op dat van Daens of sluit het er op aan.
Hebben wij een 'match', een overeenkomst, een eensgezindheid, klikt het met Daens?
De zeven maanden durende activiteitenreeks, onder de noemer 'Daens175' komt nu voorgoed op gang.
Maar het is niet omdat wij geen academische zitting, noch dito betogen houden, dat er geen klare taal gesproken wordt. Die zal niet ontbreken tijdens de vier getuigenissen die zo meteen volgen. Ik probeer evenmin flou zijn.
Daens en de krachtlijnen die de daensisten van de Christene Volkspartij ooit voorhielden zijn noch dood, noch begraven.
Zij wezen een heldere weg aan naar een welvarende samenleving voor iedereen. Voor iedereen zonder onderscheid.
Die heldere weg leidde naar een regelrechte aanval op armoede. Met herverdeling, solidariteit en rechtvaardigheid als wapens.
De daensisten eisten taksen op beurshandelingen, een vermogenswinstbelasting avant la lettre. Vandaag is de minimalistische Tobintaks nog altijd geen realiteit. Het zegt veel over het soort Europees beleid dat ons opgelegd wordt.
Als we straks - hoop ik toch - verklaringen horen over vorming van meerderheden en regeringen, dan deugen die coalities en hun beleidsintenties niet, wanneer daar niet prominent directe, snelle, grootschalige en intensieve maatregelen in voorkomen die de armoede-octopus de tentakels afhakt.
Zet de hakbijl niet verder in de nu al verzwakte sociale zekerheid, maar hakt met de bijl ongenadig in op alles wat armoede veroorzaakt en in stand houdt.
Armoede vreet de samenleving aan. Als mensen hun dagelijkse kost uit de vuilnisbakken moeten halen, zoniet creperen ze, zoals uit een reportage bleek, gemaakt vorige maandag meteen na verkiezingszondag in Nord-Pas de Calais, ja dan moet de EU-elite niet hypocriet jammeren dat de anti-stem er triomfeert. Zij die jarenlang door hard winstbejag het kweekbed van miserie voedden, zij verdienen de schop onder hun electorale kont.
Wantrouw alle beleidsintenties waarin armoedebestrijding niet prominent voorkomt.
Daens was de felste tegenstander van zij die armoede uit winsthonger in stand hielden, de felste tegenstander van zij die de maatschappij opdeelden.
Daarom ijverde hij voor democratie, democratische betrokkenheid voor en door iedereen. In onze particratie staan we daar mijlenver van af. Democratie is meer dan een verkiezingszondag. Democratie is te waardevol om alleen aan partijen over te laten.
Daens, hij ijverde evenzeer voor gelijkwaardigheid. Nog altijd geen gemeengoed vandaag, vraag het maar aan de vrouwen die voor hetzelfde werk minder verdienen. Vraag het aan de dragers van een allochtone naam wanneer ze gaan solliciteren.
Arbeid en investeren moeten vennoten zijn. Deelgenoten aan eenzelfde welvaartsproces.
Werknemers zijn geen radertjes in een zo goedkoop te houden productieproces.
Werknemers zijn geen synoniem van loonlast. Werknemers moeten niet voorbestemd worden om een burn-out te krijgen, om af te stevenen op depressie of om onze desastreuze zelfmoordcijfers aan te dikken. Investeren moet gericht zijn op sociaal en ecologisch ondernemen.
Met de democratie wordt gesold.
Wat baat de verkiezing voor een Vlaams Parlement wanneer er voorwaarden opgelegd worden aan de samenstelling van de Vlaamse regering: de koppeling aan het federale niveau, terwijl Duits- en Franstaligen hun terechte eigen weg gaan. Vlaanderen staat vandaag ver weg van soevereiniteit, waarbij elk staatsgezag steunt op de wil van het volk.
Democratie dat is zichzelf regeren, het niet steunen op voorrechten. Dit land heeft de democratie al lang verbannen met een grendelgrondwet en de blokkeringsminderheid, alarmbelprocedures en belangenconflicten. Zes miljoen Vlamingen zijn in dit land een politieke minderheid geworden. De Belgische vergrendeling, of het groot democratisch deficiet.
De zesde staatshervorming, met nog altijd verbrokkelde bevoegdheden als stokken in de wielen om tot een transparant beleid te komen, deze staatshervorming draagt alle sporen van de kloof tussen establishmentpolitiek en het reële leven.
Laat het duidelijk wezen. Daens stond en staat voor duidelijke en rechtlijnige principes, krachtlijnen:
iedereen heeft recht op en moet kansen krijgen om welvarend te worden;
iedereen is gelijkwaardig;
iedereen heeft een gelijke inbreng in de democratie;
de samenleving moet in al haar geledingen rechtvaardig zijn en handelen;
taal en cultuur, zeg maar onderwijs en emancipatie, dat alles zijn de scharnieren om tot samenhang, tot cohesie, tot dat zo betrachte warme, solidaire Vlaanderen te komen.
Het Priester Daensfonds staat voor de verstrengeling van sociale en Vlaamse strijd. Twee emancipatorische eisen waaraan nog altijd niet voldaan is. Té belangrijk om alleen aan het spel van partijen en coalities over te laten.
Vakbonden en sociale organisaties moeten uitermate alert blijven opdat er aan opbouw in plaats van aan afbraak gedaan wordt. Onze sociale zekerheid moet hogerop getild worden, krachtige impulsen krijgen. Niemand verdient het om te leven aan, onder of net boven de armoedegrens, om veroordeeld te worden tot aanschuiven bij de voedselbedeling.
Die alertheid moeten we niet afwentelen op vakbonden en sociale organisaties alleen.
Het nog altijd rijke verenigingsleven, sociale en andere drukkingsorganisaties moeten hun opiniërende rol spelen, zo ook de Vlaamse Beweging, zij het dat die dringend aan bezinning toe is.
We zijn niks met een Vlaamse Beweging die niet langer uitwaaiert over het brede verenigingsleven of zich laat overwoekeren door of openlijke, of onderduimse uitingen van uitsluiting.
Praat ik nu té vaag? Recente incidenten zoals bij de migratietentoonstelling in Ninove en stellen dat nieuwe Vlamingen van onze tradities, in casu het Aalsters carnaval, moeten afblijven. Die incidenten zijn ronduit beschamend en bezoedelen mijn beeld van een Vlaanderen dat mijn fierheid opwekt.
De Vlaamse Leeuw moet klauwen voor de rechten van iedereen, ongeacht opleiding, werkloos of niet, ongeacht afkomst.
De Vlaamse Beweging mist vandaag de kracht van het grote appèl. Slechts vijfduizend betogers, waaronder dan nog een pak Catalanen en andere autonomie-ijveraars, kwamen opdagen voor de manifestatie voor het zelfbeschikkingsrecht van volkeren van 30 maart jongstleden.
Zelfbeschikkingsrecht, dat is democratie. Maar ondertussen vullen de wachtlijsten zich aan voor sociale huisvesting, om uw kind in een school in te schrijven, om een gehandicapte een opvang te geven. Werkloosheid en gebrek aan jobaanbod. Sociale dumping die bonafide ondernemingen teistert.
Ik heb voorgehouden niet flou te zijn. Welaan dan: Vlaamse Beweging, die ooit floreerde en bij de leefwereld van de mensen aansloot toen de sociale eis 'Werk in eigen streek' klonk,
Vlaamse Beweging, richt en focust u op de directe leefwereld van alle Vlamingen, zonder onderscheid van generatie en afkomst.
Breng met concrete voorbeelden, correcte analyses en in een directe taal, hoop op een betere samenleving in de harten van allen.
Hoop op een betere toekomst.
Dat is de taal van Daens. Dat is het profiel van Daens.
Hebben wij een 'match', een heldere overeenkomst, met Daens? Klikt het met Daens?
Johan Velghe
Voorzitter Priester Daensfonds
